Misschien denkt u bij Capelle aan den IJssel aan een nieuwbouwstad, maar in de 2e eeuw na Christus woonden er al mensen. De bebouwing in Capelle heeft veel te lijden gehad onder oorlogen, zoals de Hoekse en Kabeljauwse twisten en de Tachtigjarige oorlog. Onze Dorpskerk is meerdere keren verbouwd. Dankzij Slot Capelle(externe link) hebben we het kleinste museum van Nederland. Het Van Cappellenhuis(externe link) is een van de monumentale panden van Capelle.

Het ontstaan van Capelle

Capelle is zo oud als de weg naar Kralingen. De Zuid-Hollandse variant op het gezegde over de weg naar Rome blijkt helemaal juist. Opgravingen bewijzen dat er al in de tweede eeuw na Christus bebouwing was langs de IJssel. De weg naar Kralingen verbindt wat nu Gouda en Rotterdam is. Langs die weg lag het dorp Capelle, waar veel zalmvissers en steenbakkers woonden. Na meerdere overstromingen trok de bevolking weer weg, om pas in de twaalfde eeuw weer terug te komen. Tegenwoordig is Capelle een middelgrote stad met allure. De dichtstbevolkte gemeente van het Rijnmondgebied heeft afwisselende woningbouw, singels, waterpartijen en volop groen.

Capelle in de middeleeuwen

Vanaf de12e eeuw vestigden mensen zich permanent aan de IJssel. De toenmalige landeigenaren, de heren van Moordrecht, lieten in de 13e eeuw een kasteel bouwen. In 1352 is het kasteel verwoest tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten(externe link). Tijdens dat conflict gaf Jan van Beieren(externe link) in 1418 het bevel om alle Capelse bebouwing (een aantal herenhuizen) in brand te steken. Het huis dat daarna werd gebouwd, ging in 1425 verloren in de oorlog tussen Jacoba van Beieren(externe link) en Philips van Bourgondië(externe link).

Capelle tijdens de Tachtigjarige oorlog

Het jaar 1574 is voor onze geschiedenis bijzonder. Tijdens de Tachtigjarige oorlog(externe link) gaf prins Willem van Oranje(externe link) het bevel de dijk langs de IJssel te doorsteken om Leiden te kunnen ontzetten. Ter herinnering aan deze gebeurtenis staat op deze plaats tussen Capelle en Nieuwerkerk aan den IJssel nu het monument De Dukdalf.

De Capelse Dorpskerk

Op 30 mei 1574 brandde de Capelse Dorpskerk(externe link) helemaal af. 19 jaar later, in 1593, werd op dezelfde plaats een nieuwe kerk met langwerpige vorm gebouwd. In 1665 werd ze vergroot met een priesterkoor(externe link), de kerktoren werd in 1806 vernieuwd. Inmiddels is de kerk 2 keer gerestaureerd, voor het laatst in 1989. De Capelse Dorpskerk is zeker een bezoekje waard.

Slot Capelle

In 1612 koopt de Rotterdamse koopman Johan van der Veecken de ambachtsheerlijkheid van Capelle en Nieuwerkerk. Zo krijg hij de titel `Heer van Capelle´ en de ruïne van het laatste kasteel van Capelle. Van der Veecken bouwt op de plaats van de ruïne een riant buitenverblijf. Na zijn overlijden in 1616 komt dat in het bezit van zijn dochter Barbara. Daarna is het Slot onder andere verkocht aan de stad Gouda en de Rotterdamse familie Groenhout. De laatste `Vrouwe van Capelle´ Maria van Neck had een gebrek aan inkomsten. In 1797 moest zij het ´Slot van Capelle´ verkopen. De nieuwe eigenaar liet het slot in 1798 slopen. Alleen het Slotpark met het sloteiland, de dubbele slotgrachten en het Dief-en Duifhuisje zijn bewaard gebleven.

Van Cappellen Stichting

Het Van Cappellenhuis(externe link) aan de Dorpsstraat is een monumentaal pand. Johannes Nolen en zijn vrouw Anna Maria van Cappellen stichtten het huis rond 1896. Het huis gaf onderdak aan 14 bejaarde mannen en vrouwen. De bezittingen van de familie Van Cappellen stonden en staan nog steeds in de regentenkamer. De kamer is nog steeds in oude stijl en volledig gerestaureerd in 2021. Tijdens de nationale Open Monumentendag in september kunt u de woning bekijken.